Wat kunnen wetenschappers leren van het gedachtegoed van ontwerpers?
De wetenschap heeft een belangrijke rol in onze samenleving. Er ontstaan binnen de wetenschap dan ook veel innovaties die maatschappij-brede relevantie hebben. In dit artikel nemen we je mee in de verschillen en overeenkomsten tussen ontwerpen en onderzoeken, en hoe wetenschappers design thinking kunnen toepassen in hun onderzoek.
Hoge werkdruk voor wetenschappers
(Jonge) wetenschappers ervaren steeds meer druk in hun werk. Naast de druk om wetenschappelijke vooruitgang te boeken, gaan promovendi ook gebukt onder de druk om veel te publiceren, onderwijstaken te onderhouden en, steeds meer, hun onderzoek te valoriseren. Dit uitgebreide takenpakket heeft bewezen slechte invloed op de mentale gezondheid van onderzoekers. Zo heeft 60 procent van de promovendi last van een hoge werkdruk en bijna 40 procent vertoont burn-out klachten1,2.
Onze eigen oud-wetenschapper, Dr. Shaun Akse, die begin 2020 gepromoveerd is, herkent deze patronen. Zijn eigen onderzoek was onderdeel van een groter onderzoeksvoorstel en de beschrijving hiervan bestond uit niet veel meer dan een paar korte zinnen. Doordat zijn onderzoek ook nog eens ging over het ontwikkelen en testen van nieuwe methodieken, was er weinig waarop hij in eerste instantie kon voortbouwen. Zonder duidelijke kaders is het makkelijk om te verdwalen in het oerwoud van de academische literatuur. Dit soort pionierswerk is niet ongewoon in de wetenschap, maar meestal worden jonge onderzoekers zonder al te veel voorbereiding en ondersteuning aan het werk gezet. Autonomie is een vereiste. De stress die dit kan opleveren kan dan ook een basis vormen van de relatief hoge burnout cijfers.
Uit Shaun’s ervaringen als onderzoeker bij NESCC en innovation lead bij Suit-case ontstond het idee Design Thinking methodieken toepasbaar te maken voor onderzoekers.
Wat is Design Thinking?
Design thinking is een iteratieve aanpak dat gedachteprocessen structureert, creativiteit ontlokt en samenwerking stimuleert. Hiervoor zijn er allerlei tools en methodes ontwikkeld die dit proces kunnen ondersteunen. Deze tools lenen zich voor het bedenken van oplossingen voor complexe problemen en worden veel door ontwerpers gebruikt.
Ontwerpen en onderzoeken zijn natuurlijk twee verschillende dingen. Een verschil is bijvoorbeeld dat een ontwerper naar een specifieke oplossing toewerkt, terwijl een onderzoeker algemene kennis ontwikkelt. Toch heeft het proces veel overeenkomsten: een iteratieve aanpak en vergelijkbare stappen. Ook werken ontwerpers en onderzoekers beiden aan het ontwikkelen van iets nieuws, op basis van kennis die eerder is ontwikkeld.3 Research through Design is een onderzoeksgebied dat prototypes, ontwerpen en ontwerpmethodieken toepast in onderzoekstrajecten.
“Both are aiming on the creation of something new, building on what was known before.”
Pieter Jan Stappers en Elisa Giaccardi 3
Uitdagingen voor jonge onderzoekers en het toepassen van design thinking
De volgende ervaringen van Shaun kwamen naar voren als mogelijke struikelblokken voor jonge onderzoekers:
1. Onderzoek definiëren en kaders stellen
Onderzoeksprojecten zijn vaak breed gedefinieerd. De ‘standaard’ aanpak van veel onderzoekers is om een paar trefwoorden uit het projectvoorstel te pakken en daarmee het konijnenhol van de literatuur in te duiken. Door veel te lezen kan de context duidelijk worden en kunnen kansen voor nieuw onderzoek naar voren komen. Deze hoeveelheid aan informatie kan in het begin overweldigend zijn als onderzoekers geen duidelijk plan voor ogen hebben en dit kan lijden tot motivatieverlies. Design Thinking helpt om dit proces te structureren en efficiënter te maken.
2. De eerste experimenten
Op basis van literatuuronderzoek worden de eerste experimenten gedefinieerd. Het is natuurlijk mooi als dit direct tot mooie bruikbare resultaten leidt, maar dit is helaas zelden de realiteit. De uitdaging voor wetenschappers is om deze resultaten niet als ‘mislukt’ te beschouwen, wat erg demotiverend kan werken. Design Thinking leert ons de waarde van het iteratieve proces en geeft handgrepen om het maximale uit deze experimenten te halen. Daarnaast wordt ook de waarde van visualisatie duidelijk, zowel voor eigen begrip als voor de overdracht van ideeën naar andere.
3. Samenwerken
Op dit vlak zijn er meerdere omstandigheden waarin een creatieve aanpak erg waardevol kan zijn. Als wetenschapper is het zeker zinvol om feedback en input te krijgen van collega’s, maar de kansen hiervoor zijn beperkt. Discussies met begeleiders hebben vaak het karakter van een brainstorm maar de insteek kan wisselen. Soms is het doel om nieuwe ideeën te generen en op andere momenten ligt de focus bij de evaluatie van resultaten. In zo’n discussie is het belangrijk om het doel voor ogen te houden, maar er ook rekening mee te houden dat je met verschillende persoonlijkheden aan tafel zit. Dit kan voor verschillende invalshoeken zorgen maar kan ook leiden tot discussie zonder duidelijke richting maar met 100 nieuwe ideeën. Design Thinking biedt tools die via de ‘divergeren – convergeren’ methodiek zo’n discussie in goede banen te leiden. Hierdoor wordt het mogelijk is om concrete conclusies en vervolgstappen te definiëren.
4. Presenteren en waardevolle input krijgen
Andere belangrijke momenten voor wetenschappers zijn de presentaties voor collega’s, bijvoorbeeld bij een congres of voor de eigen onderzoeksgroep. Maar toch leveren deze momenten zelden noemenswaardige resultaten op. Vaak is er weinig interactie met het publiek en wordt er pas progressie geboekt bij de borrel. Dit is zonde omdat er op deze manier maar van een klein deel van de collega’s feedback komt (vaak de collega’s met een directe affiniteit met het onderwerp), terwijl juist een breed scala van invalshoeken juist heel waardevol kan zijn. Zeker in de moderne maatschappij waarbij digitale sessies steeds meer de norm worden is een nieuwe manier van presenteren nodig, iets wat wij wetenschappers leren in onze workshop.
Een workshop Design Thinking for Researchers
Met de Design Thinking expertise van Eva en de ervaringen van Shaun is uiteindelijk een workshop ontwikkeld om deze werelden dichter bij elkaar te brengen. Onze Research through Design workshop is ontwikkeld samen met de PhD studenten van de Netherlands Earth System Science Centre. Met deze groep hebben wij twee workshops georganiseerd over een periode van een maand. De eerste workshop introduceerde het concept ‘Design Thinking’ en gaf de PhD’s een aantal tools om zelf mee aan de slag te gaan in hun eigen werk. In de maand tussen de workshops kregen de deelnemers ook verschillende ‘Challenges’ om ze verder te stimuleren met de tools aan de slag te gaan. In de tweede workshop stonden de ervaringen van de deelnemers centraal, waarbij wij de door de deelnemers ingebrachte vraagstukken hebben gebruikt als casuïstiek voor de workshop.
De evaluatie heeft laten zien dat de workshop daadwerkelijk van waarde is geweest voor de deelnemers. Alle respondenten hebben aangegeven dat de workshop ze verder helpt in hun onderzoek en dat zij de workshop zouden aanraden aan collega’s. Op basis van deze workshop hebben we het programma scherper gemaakt en hopen wij nog veel meer wetenschappers te kunnen helpen in de toekomst! Download hier meer informatie over de workshop of bekijk het workshop aanbod.
Geschreven door Shaun Akse.
Bronnen:
- 1 https://www.dub.uu.nl/en/depth/more-signs-point-higher-risk-burn-out-among-phd-candidates
- 2 https://www.nrc.nl/nieuws/2020/08/26/hoge-werkdruk-en-burn-outklachten-onder-promovendi-de-universiteit-moet-ingrijpen-a4009927
- 3 Stappers, P. J., & Giaccardi, E. (2017). The Encyclopedia of Human-Computer Interaction. https://www.interaction-design.org/literature/book/the-encyclopedia-of-human-computer-interaction-2nd-ed/research-through-design